فایل ورد قابل ویرایش
توضیحی مختصر از مقاله :
1- مقدمه
تولوئن يکي از هيدروکربنهاي اروماتيک متداول است که به عنوان حلال صنعتي در کارخانه هاي رنگ ،شيميايي ولاستيک مورد استفاده قرار مي گيرد.تولوئن نخست به طور تقريباً ويژه به صورت ماده خام براي توليد TNT براي ساخت مواد منفجره استفاده ميشود در جريان جنگ جهاني اول به دليل توليد TNT توجه به تولوئن افزايش يافت. توسعه صنعت تولوئن عموماً از صنعت بنزن پيروي ميكند. تقريباً تا سال 1950 تقاضا براي آروماتيك ها از ظرفيت توليد آن تجاوز كرد. اين افزايش موجب شد تا روشهاي ديگر توليد مانند ریفرمینگ کاتالیستی به عنوان منبع جديد توليد آروماتيكها اضافه شود و مدتي بعد بنزين پيروليز حاصل از واحدهاي اتيلن به آن ضميمه شد.توليد تولوئن از اين منابع نفتي به سرعت بين سالهاي 1960 تا اوايل دهه هفتاد ميلادي افزايش يافت در سال 1990 ظرفيت تولوئن حاصل از زغالسنگ در آمريكا به تنها یی 26000 تن نزول كرد كه معادل 8/0% از كل تولوئنه توليدي است.الگو و نمودار رشد و پيشرفت تولوئن شبيه به صنعت بنزين ميباشد بازار تولوئن در اوايل دهه هفتاد ميلادي به رشد و بلوغ رسيد. توليد تولوئن به سرعت بين سالهاي 1979 تا 1982 ميلادي كاهش يافت به دليل آن كاهش شديد تقاضا به دليل بحران اقتصادي جهان بود. تا سال 1987 اين صنعت مجدداً بازيابي شد ولي باز هم توليد تدريجاً شروع به كاهش كرد (از سال 1989) كه دليل آن را ركورد اقتصادي شمردهاند. افزودن تولوئن به سوخت براي بهبود عدد اكتان آن از اواخر دهه هفتاد ميلادي مورد اهميت قرار گرفت. محدوديت استفاده از آروماتيكها در بنزين با فرمول جديد، علاوه بر اين، فرمان استفاده از مواد اکسیژنه شده با عدد اكتان بالا كاهش تقاضا براي تولوئن به عنوان بهبوددهنده عدد اكتان بخصوص در آمريكا را در پي داشت.
1- روشهای تولید تولوئن
5-1- استخراج آروماتیک ها
امروزه يك سيستم استخراج آروماتيكي از تكنولوژي استخراج با حلال سولفولان كه بوسيله shell پايه گذاري و توسطuopتوسعه يافت استفاده مي نمايند.توسط اين فرآيند در واحد هاي تجارتي تا 9/99 درصد بنزين،5/98 درصد آروماتيكهاي c8بازيابي مي شود.شكل زير يك دياگرام شماتيك از مراحل مختلف فرآيند در يك واحد استخراج آروماتيكها توسط سولفولان است.خوراك ريفرميت كاتاليتي تازه و يا بنزين پيروليز به برج استخراج خورانده مي شود.خوراك از پايين به بالا بر خلاف حركت حلال سولفولان كه از بالا وارد برج مي شود جريان مي يابد، با تماس حلال سولفولان با خوراك،هيدروكربنهاي آروماتيكي بصورت انتخابي در حلال حل مي گردند.هيدروكربنهاي حل نشده كه حاوي مواد غير آروماتيكي مي باشند از بالاي برج استخراج به عنوان فاز رافينيت خارج مي شوند.برج در واقع يك تماس دهنده مجهز به ديسك دواراست.فاز استخراج شدهيا جريان هاي غني از حلال از زير برج استخراج به برج دفع مي روند.در اين برج مواد غير آروماتيكي سبك كه در سوفولان حل شده اند جدا شده و از بالا ي برج ،برج را ترك مي كنند.وجود آروماتيكهاي فرار در اين جريان غير قابل اجتناب بوده لذا مجدداً به برج استخراج برگشت داده مي شوند تا آروماتيكهاي آن بازيابي گردد.عمليات تقطير استخراجي يكي از عوامل كنترل كننده ي خلوص در يك واحد توليد آروماتيكها است.جريان خروجي از پايين برج دفع حاوي محصول آروماتيكي خالص و حلال سولفولان است.اين جريان به برج بازيابي فرستاده مي شود تا تركيبات آروماتيكي از سولفولان جدا گردد.آروماتيكهاي خالص از بالاي اين برج بازيابي مي شوند.جريان پايين اين برج حلال سولفولان داغ است كه پس از تبادل حرارت با حلال غني خروجي از برج استخراج به بالاي برج استخراج بر مي گردد.فاز رافينيت خروجي از بالاي برج استخراج به برج شستشو با آب فرستاده مي شود تا از طريق شستشوي متقابل با جريان آب عاري از حلال سولفولان،در آب حل گردد.نهايتاً محلول رافينيت نهايي از بالاي برج شستشو خارج و فاز آبي كه حاوي سولفولان بازيابي شده است به برج بازيابي مي رود تا سولفولان بازيابي شود.
نظرات شما عزیزان: